کمبود مواد مغذی در کاهو از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا رشد، عملکرد و کیفیت برگ را به خطر میاندازد و منجر به علائمی مانند توقف رشد، کلروز، قهوهای شدن و سوختگی نوک برگ میشود که نه تنها ارزش بازار را کاهش میدهد، بلکه بر محتوای تغذیهای و ایمنی مواد غذایی نیز تأثیر میگذارد؛ بنابراین مدیریت مؤثر مواد مغذی به ویژه نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم برای اطمینان از سلامت قوی گیاه، بهینهسازی تولید و جلوگیری از ضررهای اقتصادی برای پرورشدهندگان و در عین حال اطمینان از سالم و مغذی بودن کاهوی حاصل برای مصرفکنندگان ضروری است.
کمبود عناصر ماکرو-N (نیتروژن)
کمبود نیتروژن در کاهو ابتدا به صورت کلروز سبز روشن تا زرد در برگهای مسنتر ظاهر میشود که به تدریج در سراسر گیاه گسترش مییابد و در نهایت باعث میشود کل سر به رنگ زرد-سبز درآید و رشد و نمو را محدود کند. کمبود شدید نیتروژن منجر به رشد ناقص گیاهان، تأخیر در بلوغ و در موارد شدید، عدم تشکیل سر میشود. در حالی که شکل برگ عموماً طبیعی باقی میماند، برگهای مسنتر ممکن است پوسیده شوند و ریشهها تمایل به رشد طولانیتر با ریشههای ثانویه کمتر دارند. این کمبود اغلب با کمبود منیزیم، گوگرد یا منگنز اشتباه گرفته میشود، اما علائم خاص نیتروژن شامل زردی یکنواخت است که با شاخ و برگهای مسنتر شروع میشود و منجر به کاهش قابل توجه عملکرد و کیفیت بازار میشود.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس) به زودی محصولات بیشتری در این زمینه منتشر خواهد شد.
کمبود عناصر ماکرو-P (فسفر)
کمبود فسفر در کاهو منجر به توقف رشد، تأخیر یا عدم ظهور خوشهها (رزتینگ) و کاهش شدید عملکرد میشود، به طوری که برگها رنگ سبز تیرهتری پیدا میکنند. گاهی اوقات در صورت وجود آنتوسیانین، سرخی بنفش یا مایل به قرمز ایجاد میشود و با پیشرفت علائم، نواحی نکروزه کاغذی شکل ایجاد شده و چروک میخورند؛ ریشهها ممکن است کاهش رشد ثانویه و گاهی تغییر رنگ مایل به قرمز را نشان دهند و برگهای مسنتر در نهایت از بین میروند، در حالی که دمای پایین خاک میتواند با محدود کردن جذب فسفر، کمبود را تشدید کند.
 |
 |
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر ماکرو-K (پتاسیم)
کمبود پتاسیم در کاهو با لکههای کلروتیک و نکروزه در نوک و حاشیه برگهای مسنتر، لبههای سوخته برگ و تغییر شکل برگ مشخص میشود که در موارد شدید منجر به رنگ سبز تیره لکهدار، پژمردگی، چروکیدگی و گرد شدن کمتر برگها و توقف رشد و در نتیجه سرهای شل یا بدون شکل میشود. این کمبود همچنین باعث ریشههای اصلی بلندتر و لزج با ریشههای ثانویه کم میشود و گیاهان آسیبدیده مقاومت ضعیفی در برابر بیماری و کاهش کیفیت محصول نشان میدهند. علائم کمبود پتاسیم را میتوان با شوری بالای بستر اشتباه گرفت، اما بارزترین علائم، قهوهای شدن و خشکی در امتداد حاشیه برگها همراه با رشد ضعیف و ماندگاری کمتر است.
 |
 |
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر ماکرو ثانویه- منیزیم (Mg)
کمبود منیزیم در کاهو معمولاً ابتدا در برگهای مسنتر به صورت کلروز بین رگبرگی ظاهر میشود، که در آن بافت برگ بین رگبرگها زرد یا نارنجی میشود در حالی که خود رگبرگها سبز باقی میمانند، که اغلب با پیچ خوردگی رو به بالای نواحی بین رگبرگی همراه است. با پیشرفت کمبود، نواحی زرد ممکن است نکروزه شوند اما رگبرگها سبز میمانند و رشد کلی در سطوح متوسط فقط کمی محدود میشود و در صورت کمبود شدید، به شدت مهار میشود. ریشههای تحت کمبود منیزیم معمولاً طویل و دارای ریشههای ثانویه کمی هستند و الگوی علائم را میتوان با کمبود منگنز اشتباه گرفت، اگرچه کمبود منیزیم معمولاً تغییر رنگ نارنجی-زرد بیشتری بین رگبرگها در مقایسه با الگوی سبزتر و زردتر کمبود منگنز نشان میدهد.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر ماکرو ثانویه- کلسیم (Ca)
کمبود کلسیم در کاهو عمدتاً به صورت سوختگی نوک برگها بروز میکند که با ضایعات قهوهای یا خاکستری در حاشیه و نوک برگهای جوان مشخص میشود که به تدریج به سمت داخل گسترش یافته و باعث مرگ بافت برگ آسیبدیده میشوند. این امر منجر به توقف رشد، موجدار شدن برگها و سبز تیره شدن آنها و در موارد شدید، عدم تشکیل سر برگ میشود. این کمبود اغلب بر بافتهای با رشد سریع تأثیر میگذارد زیرا کلسیم در گیاه بیحرکت است و در درجه اول با تعرق حرکت میکند، بنابراین میزان تعرق پایین به دلیل رطوبت بالا یا تنش آبی، تأمین کلسیم را در گیاه محدود میکند. در ریشهها، کمبود کلسیم باعث میشود که آنها کوتاه، دارای شاخههای زیاد، قهوهای، گاهی اوقات لزج و دارای نوک سیاه باشند. سوختگی نوک برگ معمولاً به دلیل کمبود کلسیم در خاک نیست، بلکه به دلیل اختلال در انتقال کلسیم به بافتهای جوان است، زیرا نقش کلسیم برای یکپارچگی دیواره سلولی و استحکام بافت بسیار مهم است.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر ماکرو ثانویه- گوگرد (S)
کمبود گوگرد در کاهو باعث کلروز زرد-سبز یکنواخت میشود که از جوانترین برگها شروع میشود و به تدریج کل گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و منجر به کاهش رشد و ظاهری رنگپریده، سبز روشن یا زرد در کل گیاه میشود. ریشهها بسیار شاخهدار، درازتر از حالت عادی و به رنگ سفید در میآیند. علائم کمبود گوگرد میتواند شبیه کمبود نیتروژن باشد اما معمولاً از برگهای جوانتر شروع میشود تا برگهای مسنتر و این کمبود در خاکهای شنی سبک و اسیدی با ماده آلی کم یا تهویه ضعیف شدیدتر میشود. از آنجایی که گوگرد برای شاخ و برگ سبز سالم و عملکردهای مهم متابولیکی ضروری است، کمبود آن به وضوح رشد و نمو گیاه را محدود میکند.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر میکرو-Mn (منگنز)
کمبود منگنز در کاهو باعث میشود که کل گیاه به رنگ زرد مایل به سبز درآید در حالی که رگبرگهای برگ اغلب سبز تیرهتر باقی میمانند و الگویی موزاییکی ایجاد میکنند؛ در کمبود شدید، لکههای نکروتیک در حاشیهها و بین رگبرگهای برگهای مسنتر ایجاد میشوند، اما رشد کلی سر به شدت تحت تأثیر قرار نمیگیرد. این کمبود را میتوان با کمبود نیتروژن، گوگرد یا منیزیم اشتباه گرفت، اما معمولاً کمبود منگنز نشان میدهد که رگبرگها سبز باقی میمانند و نواحی بین رگبرگی زرد میشوند و رنگ زرد به جای زرد مایل به نارنجی که در کمبود منیزیم دیده میشود، به زرد مایل به سبز متمایل میشود.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر میکرو-Cu (مس)
کمبود مس در کاهو باعث میشود گیاهان پژمرده و شل به نظر برسند، و لکههای کلروتیک در امتداد نوک و حاشیه برگها از برگهای مسنتر به برگهای جوانتر پیشرفت میکنند. نواحی نکروزه خاکستری-قهوهای در این نواحی کلروتیک ایجاد میشوند، برگها زرد میشوند، پژمرده میشوند و گاهی اوقات تغییر رنگ قرمز روشن یا صورتی در رگبرگها نشان میدهند. این کمبود منجر به مهار رشد، تولید خوشههای کوچک و سبک میشود و در موارد شدید، اصلاً خوشه تشکیل نمیشود. توسعه ریشه کمی محدود میشود و ریشههای ثانویه بلند، نازک و سفید میشوند. علائم کمبود مس در تولید کاهوی هیدروپونیک نادر است، اما قبل از درمان باید با تجزیه و تحلیل بافت برگ تأیید شود.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
کمبود عناصر میکرو-Mo (مولیبدن)
کمبود مولیبدن در کاهو باعث توقف رشد با برگهای سبز کمرنگ میشود که در نواحی بین رگبرگها لکههای شفافی ایجاد میکنند که بعداً نکروزه شده و به مناطق مرده بزرگتری تبدیل میشوند. برگها از نوک و حاشیه شروع به پژمردگی میکنند و بافت میمیرد و تغییر رنگ قهوهای-زرد نشان میدهد. این کمبود اغلب با pH پایین خاک تشدید میشود و ممکن است با کمبود کلسیم اشتباه گرفته شود، اما برخلاف کمبود کلسیم، برگهای کاهو دچار کمبود مولیبدن، نرمتر و کمرنگتر هستند و چروکیده و سبز تیره نیستند. مولیبدن برای کاهش نیترات و سنتز پروتئین ضروری است، بنابراین کمبود آن منجر به رشد و نمو ضعیف میشود.
راه حل پیشنهادی کیمات: (انتخاب یک مورد یا چند کود، بسته به نظر کارشناس)
