کمبود کلسیم در گیاهان
کلسیم به انگلیسی (Calcium) از عنصرهای شیمیایی جدول تناوبی با نشان شیمیایی Ca و از گروه فلزهای قلیایی خاکی است. این عنصر پنجمین عنصر فراوان در پوسته زمین و سومین فلز فراوان پس از آهن و آلومینیم است.
نقش کلسیم در گیاه:
کلسیم جزو عناصر با تحرک بسیار پایین در گیاه است و پس از رسیدن به بافتهای جدید، عملاً جابجا نمیشود، بنابراین علائم کمبود آن ابتدا در بخشهای جوانتر ظاهر میگردد. به دلیل همین ویژگی، در میوهها و بخشهایی با تعرق پایین (مثل نوک شاخه و برگهای تازه)، کمبود کلسیم بسیار محتمل است، حتی زمانیکه غلظت آن در برگهای بالغ مناسب باشد. انتقال کلسیم غیر فعال و صرفاً وابسته به جریان آب بوده و نمیتواند از برگ به دیگر اندامها باز گردد، پس گیاه باید همیشه یک منبع فعال از این عنصر در خاک داشته باشد تا رشد پیوسته حفظ شود. کلسیم (Ca) یک ماده مغذی ضروری برای گیاهان است. پس از جذب توسط ریشهها، از طریق آوند چوبی و از طریق جریان تعریق منتقل میشود و اساساً از همان مسیر به تمام اندامهای گیاه توزیع میشود. این ماده مغذی در عملکردهای متعددی در گیاه دخالت دارد، به عنوان یک پیامرسان عمل میکند و پایداری ساختاری دیواره و غشای سلولی را فراهم میکند. کلسیم از نظر نیاز گیاهان عالی، به عنوان ماده مغذی ثانویه طبقهبندی میشود. با این حال، در فرآیندهای بیوشیمیایی و مورفولوژیکی متعددی نقش دارد.
نقشهای کلیدی کلسیم در گیاه:
✅ افزایش کیفیت و طول دوره انبارداری
✅ افزایش مقاومت به تنشهای محیطی
✅ کاهش تولید اتیلن و در نتیجه افزایش سفتی و تردی میوه
✅ فعال سازی آنزیمهای موثر در رشد
✅ افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماریها
علل کمبود کلسیم در گیاه:
✅ خاک شنی و سبک
✅ پیاچ پایینتر از ۵ در خاک
✅ سدیم بالا
✅ کمبود مواد الی
✅ آبیاری نامنظم
✅ بیکربنات بالا در آب آبیاری
✅ مصرف بیش از حد کودهای پتاسیمی و ازته
راههای پیشگیری و درمان:
- استفاده از کودهای اصلاح کننده حاوی کلسیم در خاک های شور و سدیمی مثل پینوسالت شرکت سیکلوز
- افزایش مواد آلی در خاک مثل کودهای حیوانی، یا کودهای آماده در بازار نظیر پینورگان
- محلولپاشی کلسیم قبل از مشاهده کمبودها نظیر استفاده از کود کالوین
- استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار
- کوددهی متعادل
